DR. CEMİL PASLI

DİNLE NEYDEN/GÖNÜLDEN

• admin
• 15 Aralık 2025
• Yazar
• 1112 Görüntüleme

DİNLE NEYDEN/GÖNÜLDEN

Celaleddin Rumi zirve eseri Mesnevi’ye “Dinle Neyden/Gönülden” sözüyle başlar.

İnsan bir “bal arısı” gibi olmalıdır, “eşek arısı” gibi değil!

“Bal arısı” insan,

Her kitaptan,

Her kâinat sayfasından,

Her insandan,

Nektarını/özünü/usaresini toplamalı;

Ve en az %51 kendi kovanında kalıp, özgün balını yapmalıdır.

Hira (Düşünce/tefekkür)’sı olmayanın Mekke (Akaid/İman)’si, Mekke’si olmayanın Medine (Salih amel/Devlet)’si olmaz.

İnsan çiçeklerden (kitap/insan/yaratılış sahneleri)  “bilgi süzgeci” metoduyla;

3 okuyarak,

2 dinleyerek,

1 yazarak,

Bazen konuşarak istifade etmeli.

Yine “bal arısı” insan “6 T” yi bir hayat felsefesi yapmalı;

Tezekkürle “galu bela”dan güncele gelebilmeli,

Tefekkürle güncelden kıyamet sonrasına bakabilmeli,

Taakkulla (akılla) geçmiş ve geleceği birbirine bağlayarak;

Tedebbürle gününü her gün inove ederek, güncelleyerek tedbir etmeli, düzenleyebilmeli,

Tevekkülle sürecin hakkını verdiği işin sonucuna teslim olmalı,

Teşekkürü her daim dilinden düşürmemelidir.

Celaleddin Rumi Mesnevi’ye başlarken işin ortasında durarak hem 3 okumayı, hem de 1 yazmayı çok kıymetli kılan ve onları birbirine bağlayan 2 dinlemenin önemine dikkat çekiyor.

“Yaşadığın geceyi kadir, muhatap olduğun kişiyi hızır bil” ilkesi gereği;

Dinlediğimiz her insana “hızır” değerini duygusal olarak o kişiye geçireceğiz ve onu bütün ruhumuz ve vücudumuzla dinleyeceğiz.

Muhataba bütün vücuduyla yönelmek ve ona “benim için şu an dünyada en değerli kişi sensin” duygusunu geçirmek en önemli sünnetlerdendir.

Hz. Muhammed (s.a.v.)’e muhatap olan her kişi bu iki sünneti bizzat yaşamış ve dile getirmişlerdir.

Hatta ilk defa O’nunla muhatap olan bir bedevi bu değeri hissedince Hz. Peygamber’den bunu mescitte herkesin önünde dile getirmesi için;

“Ey Allah’ın Elçisi dünyada en çok kimi seviyorsun?” sorusunu sormuştu.

İletişimin en birinci kuralı olan muhataba değer vermek ve onu bütün duygu yoğunluğuyla dinlemek arkasından gelecek 25 bin beyitten oluşan ve Kuran ve Sünnet’in özlerini barındıran Mesnevi’den istifade etmenin en önemli ve birinci adımıdır.

Bu yüzden;

“Dinle neyden” demek;

Gönüllere girmek istiyorsan insanlara gönlünü aç ve ruhun boyutunda davran demektir.

Yazıyı merhum gönül insanı Fethi Gemuhluoğlu’nun sözü ile tamamlayalım:

“Gönül öyle değerli bir kelimedir ki; alçak kelimesi ile yan yana geldiğinde onu dahi uçurur.”

Listen to the Ney/From the Heart

Celaleddin Rumi begins his masterpiece, the Masnavi, with the words, "Listen to the Reed Flute/From the Heart." A person should be like a "honeybee," not a "wasp"! A "honeybee" should collect nectar from:

Every book,

Every page of the universe,

Every person;

And at least 51% should remain in their own hive, producing their own unique honey.

One who lacks Hira (contemplation/reflection) cannot have Mecca (beliefs/faith), and one who lacks Mecca cannot have Medina (righteous deeds/state). A person should benefit from flowers (books/people/scenes of creation) using the "knowledge filter" method:

3 by reading,

2 by listening,

1 by writing,

And sometimes by speaking.

Again, the "honeybee" human being should make the "6 T's" a philosophy of life:

Through contemplation, one should be able to move from "galu bela" (the pre-creation covenant) to the present;

Through reflection, one should be able to look from the present to the afterlife;

Through reasoning, one should connect the past and the future;

Through prudence, one should innovate and update one's day daily, taking precautions and organizing;

Through reliance on God, one should surrender to the outcome of the work done;

One should always express gratitude. Jalal al-Din Rumi, when beginning the Masnavi, pauses mid-work and emphasizes the importance of listening, which connects the three readings and one writing. In accordance with the principle, "Consider the night you live as the Night of Power, and the person you interact with as Khidr";

We will emotionally convey the value of "Khidr" (a revered figure in Islamic tradition) to every person we listen to, and we will listen to them with our whole soul and body.

Turning towards the other person with our whole being and conveying the feeling that "you are the most valuable person in the world to me right now" is one of the most important Sunnahs (practices of the Prophet).

Every person who interacted with the Prophet Muhammad (peace be upon him) personally experienced and expressed these two Sunnahs.

In fact, when a Bedouin, who was the first to interact with him, felt this value, he asked the Prophet, "O Messenger of Allah, whom do you love most in the world?" so that he could express it in front of everyone in the mosque.

The first rule of communication, valuing the interlocutor and listening to them with all the intensity of emotion, is the most important and first step in benefiting from the Masnavi, which consists of 25,000 verses and contains the essence of the Quran and Sunnah. Therefore, "Listen to the reed flute" means:

If you want to enter hearts, open your heart to people and act in the dimension of the soul. Let's conclude the writing with the words of the late Fethi Gemuhluoğlu, a man of heart:

"The word 'heart' is so precious that when placed alongside the word 'base,' it even elevates it."