DR. CEMİL PASLI

-YENİ- DİNİN GELECEĞİ

• admin
• 27 Ekim 2025
• Yazar
• 1239 Görüntüleme

DİNİN GELECEĞİ

Giordano Bruno rahip ve gök bilimci idi.

Sırf gökteki cisimlerin işleyişi hakkında fikir yürüttüğü, Kopernik’in Güneş merkezli evren tezini savunduğu, evrende dünyadan başka gezegenler olduğunu söylediği için engizisyon mahkemelerinde yargılandı ve Roma meydanında 1600 yılında diri diri yakılarak idam edildi.

Bugün Roma’da heykeli bulunan Bruno ölmeden önce şu tarihi tespiti yapmıştı:

“Tanrı, yeryüzünde iradesini hâkim kılmak için iyi insanları kullanır; kötü insanlar da kendi iradelerini hâkim kılmak için Tanrı’yı kullanır.”

“Rahibe Terasa, hiçbir zaman yoksul dostu olmadı; hep yoksulluğun dostu oldu. Yoksulluğun Tanrı'nın bir lütfu olduğunu vaaz edip durdu. Kadınlara onları özgürleştirecek, onları rahata erdirecek yolu hiç göstermedi.” (Christopher Hitchens)

"Hristiyanlık, Filistin'de bir kardeşlik hareketi olarak başladı. Sonra Yunanistan'a geçti felsefe oldu, İtalya'ya geçti kurum oldu, Avrupa'ya geçti kültür oldu, Amerika'ya geçti işletme oldu." (Sam Pascoe)

Takiyüddin Muhammed er-Râsıd ibn Ma’rûf, Şam’da dünyaya gelmiş, eğitimini burada ve Mısır’da tamamlamış, çeşitli hocalardan hadis, tefsir, fıkıh okumuş, ardından müderris olarak muhtelif medreselerde dersler okutmuştur.

1571’de İstanbul’a gelen Takiyüddin burada bir rasathane kurmak istemiş, Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa ve Sultan III. Murad’ın hocalığını yapmış olan Hoca Sadeddin bu konuyla ilgilenerek Takiyüddin’in girişimini desteklemiş ve Padişahı bir rasathane kurulmasına ikna etmişlerdir. Takiyüddin’in rasathane kurmak istemesinin gerekçesi, mevcut zîcler (astronomi tabloları) eskidiğinden günlük ihtiyaçları karşılamadığı ve yeni rasatlara göre yeni zîclerin hazırlanmasına gerek duyulmasıydı.

Tophane sırtlarında inşa edilmeye başlanan rasathane binasının ve aletlerinin yapımı 1577 yılında tamamlanmış ve rasatlara başlanmıştır.

Şeyhülislâm Kadızâde ve ekibi Sadrazam ve Hoca Sadeddin ile çekişme halindeydi. Bu sürtüşme ve düşmanlıklar da rasathanenin de eleştiri hedefi olmasına sebep olmuş ve sonunda Şeyhülislâm, Padişahı rasathaneyi yıkmaya ikna etmiştir. Padişah ikna edilirken, bu tür kurumların, doğanın sırlarına müdahale etme girişimi olduğundan talihsizliklere sebep olduğu ve rasathane inşa eden ülkelerin hızla yıkıldığı ileri sürülmüştür.

1580 yılında bir gecede top atışıyla yıkılan bu rasathane (İstanbul Rasathanesi), Osmanlıların tek, İslâm Uygarlığı’nın ise son rasathanesiydi.

İslam dini; Hz. Âdem (a.s) ile başlayan ve Hz. Muhammed (s.a.v.) ile tamamlanan “güzel ahlak”ı merkeze alan cihanşümul bir anlayışın adıdır.

İslam’ın en birinci ilkesi ihlas, insanın kendisine şah damarından daha yakın olan (Kaf,50/45) Allah’a “aracısız” ibadet etmesidir.

“Din insanları” sınıfı başlangıçta hepsi İslam’ın farklı isimlendirmeleri olan Yahudilik ve Hristiyanlık’ta da yoktu.

610’da “İslam’ı güncellemek” için gönderilen Peygamberimiz (s.a.v) “İslam’da “din insanları” yoktur/“Lâ ruhbaniyete fi'l-İslâm” sözüyle evrensel ilkeyi hatırlattı.

Allah Teâla’da Kur’an-ı Kerim’de aynı tehlikeye işaret etti:

“Sonra bunların ardından peş peşe peygamberlerimizi gönderdik. Özellikle Meryem’in oğlu Îsâ’yı arkalarından gönderdik, kendisine İncîl’i verdik ve ona uyanların kalplerine şefkat ve merhamet yerleştirdik. Uydurdukları ruhbanlığı ise biz kendilerine farz kılmadık, lâkin Allah’ın rızasına nail olmak için kendileri icad ettiler. Kaldı ki ona gereği gibi de riâyet etmediler. Biz de onlardan iman edenlere mükâfatlarını verdik, onların çoğu ise büsbütün yoldan çıkmışlardır.” (Hadid, 57/27)

İslam’ın elçilerine dair Kur’an’da en çok vurgulanan ilke; “onların önce kendileri yaşadıkları dini başkalarına anlatma hizmetini sadece “Allah rızası” için yapıp karşılığında asla bir ücret istememeleridir”

Tabii ki “dinin geleceğinin” parlak olduğuna, “Allah’ın nurunu tamamlayacağına” inananlardanım.

6236 ayetiyle İslam’ı içeriden ve dışarıdan bütün salvolara karşı koruyup kollayan Kur’an din ve düşünce arasındaki kardeşliğinde teminatıdır.

86 yerde direkt, 1000’den fazla ayette endirekt insan aklı ve düşüncesinin değerine atıf yapan Kur’an bilimler geliştikçe İslam’ı daha yüksek seviyelere taşıyacak bakış açısını sunmaktadır.

Ancak birilerinden/aracılardan beklemek yerine “ben Müslümanım” diyen herkesin bizzat Kurân’ı anlamak ve anlatmak hususunda; “elini taşın altına sokması” ile bu kutlu sürecin mümkün olacağını düşünüyorum.

The Future of Religion

Giordano Bruno was a priest and astronomer.

Simply for speculating about the workings of celestial bodies, defending Copernicus's heliocentric theory, and claiming that there were planets other than Earth in the universe, he was tried by the Inquisition and executed by burning alive in a Roman square in 1600.

Bruno, whose statue stands today in Rome, made the following statement before his death:

 

"God uses good men to establish his will on earth; evil men use God to establish their will."

"Mother Teresa was never a friend of the poor; she was always a friend of poverty. She preached that poverty was a blessing from God. She never showed women the way to liberate them and bring them comfort." (Christopher Hitchens)

"Christianity began as a brotherly movement in Palestine. Then it moved to Greece and became a philosophy, to Italy and became an institution, to Europe and became a culture, to America and became a business." (Sam Pascoe)

Taqi al-Din Muhammad al-Rasid ibn Ma'ruf was born in Damascus and completed his education there and in Egypt. He studied hadith, tafsir, and jurisprudence under various teachers, and then taught at various madrasahs as a professor.

Taqi al-Din arrived in Istanbul in 1571 and wanted to establish an observatory there. Grand Vizier Sokollu Mehmed Pasha and Hoca Sadeddin, who had taught to Sultan Murad III, took an interest in this matter, supported Taqi al-Din's initiative, and persuaded the Sultan to establish an observatory. Taqi al-Din's reason for wanting to establish an observatory was that the existing astronomical tables were outdated and could not meet daily needs, and there was a need to prepare new ones according to the new observations.

Construction of the observatory building and its instruments, which began on the hills of Tophane, was completed in 1577, and observations began.

Sheikh al-Islam Kadızâde and his team were in conflict with the Grand Vizier and Hoca Sadeddin. This friction and hostility led to the observatory becoming a target of criticism, and eventually, the Sheikh al-Islam persuaded the Sultan to demolish the observatory. While the Sultan was persuaded, it was argued that such institutions, because they attempted to interfere with the secrets of nature, caused misfortune and led to the rapid collapse of the countries that built observatories.

Destroyed by cannon fire in a single night in 1580, this observatory (the Istanbul Observatory) was the only observatory of the Ottomans and the last of Islamic civilization.

Islam is a universal understanding centered on "good morals," which began with the Prophet Adam (peace be upon him) and was completed with the Prophet Muhammad (peace be upon him).

The first principle of Islam is sincerity, the "unmediated" worship of God, who is closer to one's own being than one's jugular vein (Qaf, 50:45).

The class of "religious people" did not initially exist in Judaism and Christianity, which are all different forms of Islam.

Our Prophet (peace be upon him), sent in 610 to "update Islam," reminded us of this universal principle with the words, "There are no "religious people" in Islam/"There is no clergyman in Islam."

God Almighty also pointed to the same danger in the Holy Quran:

"Then We sent our messengers one after another after them. Especially Jesus, son of Mary, We sent him after them, and We gave him the Gospel and instilled compassion and mercy in the hearts of those who followed him. But as for the monasticism they invented, We did not impose it upon them, but they invented it for themselves, seeking the pleasure of God. Moreover, they did not observe it as it should be observed. So We gave those of them who believed their reward, but most of them were utterly depraved." (Al-Hadid, 57:27)

The most emphasized principle in the Quran regarding the messengers of Islam is that they "first served to convey the religion they had practiced to others only for the sake of God, and never asked for any reward."

Of course, I am one of those who believe that "the future of religion" is bright and that "God will perfect His light."

The Quran, with its 6,236 verses, protects and safeguards Islam against all internal and external attacks, and is the guarantee of the brotherhood between religion and thought.

The Quran, which directly refers to the value of human reason and thought in 86 places and indirectly in over 1,000 verses, offers a perspective that will elevate Islam to even higher levels as science advances.

However, I believe this process is only possible if everyone who declares "I am a Muslim" personally undertakes the responsibility of understanding and explaining the Quran, rather than waiting for help from others or intermediaries.