İBRAHİM ERKAM

-YENİ- İRADE

• admin
• 10 Ekim 2025
• Yazar
• 503 Görüntüleme

İRADE

İrade,  insanın mahza kendisinin herhangi bir şeyi isteyip, onunla ilgili özgür bir şekilde karar verebilmesi ve tercihte bulunabilmesidir. İrademizle yaptığımız her tercih ve işlediğimiz her amel aynı zamanda sorumluluğu da içinde barındırır. İnsan, işlediği her eylemin sonuçlarından mesuldür.

Allah,(cc) insan için iki yol açtığını ve insanın iki yoldan birini tercih edebileceğini ve sonucunun da bu tercihine göre şekilleneceğini mealen şu ayetlerle bildirmiştir:

"Şüphesiz biz ona(insana) yolu gösterdik; artık o isterse şükreden olur, isterse nankör." (İnsan,3)

"Dinde zorlama yoktur. Doğru eğriden açıkça ayrılmıştır. Artık kim tağutu inkar eder de Allah’a iman ederse kopmayan sağlam bir kulpa yapışmıştır. Allah en iyi işiten ve bilendir"(Bakara,256)

"Kim doğru yolu seçerse kendi iyiliği için seçmiştir, kim de saparsa kendi zararına sapmış olur. Hiç kimse başkasının günah yükünü yüklenmez. Biz bir resul göndermedikçe azap da etmeyiz."(İsra,15)

Hesap gününde hiç kimse, kimsenin günahını yüklenmeyecek, herkes kendi fiillerinden sorumlu tutulacak. O zaman insan, öncelikle kendi düşüncelerini, sorumluluklarını ve eylemlerini gözden geçirmelidir. Bu hususla ilgili Rabbimiz,(cc) Bakara Suresi 286. Ayet'te şöyle buyurmuştur: "Allah hiçbir kimseyi, gücünün yetmediği bir şeyle yükümlü kılmaz; lehinde olanı da kendi kazandığıdır, aleyhinde olanı da kendi kazandığıdır. Rabbimiz! Unutur veya yanılırsak bizi sorumlu tutma! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır yük yükleme! Üstesinden gelemeyeceğimiz şeyleri boynumuza borç kılma! Bizi affet, bize mağfiret et ve bize rahmetinle muamele buyur! Sen bizim Mevlamızsın; artık kafirlere karşı bize yardım et!"

Akıl ve irade Allah'ın bize bahşettiği en büyük nimetlerdendir. Mesela alzaymır hastası bir kimseyi düşünürsek veya akli dengesi yerinde olmayan biri de olabilir. Bu kimseler yanlış eylemde bulunsalar sorumlu olurlar mı? Bu,  çok önemli bir soru. Çünkü akıl ve iradesi yerinde olmayan bir insana sorumluluk yüklenmez. Alzaymır hastası, bedenen ve ruhen hayatta olmasına rağmen hafıza kaybı yaşadığı ve düşünme yeteneği azaldığı için temel ihtiyaçlarını bile yakınlarının yardımı ile yapar. Evet, daha hayattadır lakin irade açısından yok gibidir. Yani sorumlu değildir.

Allah,(cc) bizi dünyaya elest bezminde O'na verdiğimiz sözü tutup tutmayacağımızı tespit için gönderdi. Bize bahşedilen irade tam da bunun için var. Yol tercihi, karar tercihi bize ait. Kararlarımızda elbette özgürüz lakin dünyaya sınanmak için gönderildiğimizi ve bunun da bir disiplini olması gerektiğini asla unutmamalıyız.

Allahım, akıl ve irademize sıhhat, afiyet lütfeyle! İrademizi doğru ve hak yönde kullananlardan eyle! Bize merhamet et! Hata ve günahlarımızdan dolayı bize mağfiret et ve bizi sorumlu tutma! Amin.